مقایسۀ پنجاه مثل لَکی و فارسی

قوم زاگرس‌نشین لک با پیشینۀ تاریخی و فرهنگی درخشان خود و با زبان شیرین لکی و ادبیات شفاهی پُربار خود، از روزگاران گذشته تا به امروز، میراث‌دار و پاسدارِ فرهنگِ کهن‌سرزمینِ ایران، بوده‌است. زبان قوم لک که از گروه زبان‌های شمال غربیِ ایرانی است، علاوه بر این‌که ریشه در زبان‌های باستانی ایران دارد؛ خویشاوند نزدیک زبان فارسی است و همواره از آن تأثیر پذیرفته‌ و متقابلاً نیز بر آن تأثیر گذاشته‌است تا جایی که ادبیات شفاهی قوم لک با غنای کم‌نظیر خود، لبریز از مثل‌های شیرین و دیرینی است که وجوه اشتراک فراوانی با مثل‌های فارسی دارد و مقایسۀ مثل‌های دو زبان و نمایان‌ساختن تشابهات آن‌ها، راهی مناسب برای اثبات پیوستگی زبان لکی با زبان فارسی و نشان‌دادن میزان داد و ستد دیرینه و دائمی دو زبان با همدیگر است. در این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و داده‌های میدانی صورت گرفته، پنجاه مَثل زبان لکی با مثل‌های مشابه خود در زبان فارسی مقایسه و همانندی‌ها و ناهمانندی‌های آن‌ها بررسی شده‌است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد که مفهوم و کاربرد هر کدام از پنجاه مثل‌ زبان لکی، با مفهوم و کاربردِ مثلِ‌ فارسیِ مشابه خود، یکسان است و تنها تفاوت مثل‌ها، مربوط به ساختار آن‌هاست که گاه اندک و قابل چشم‌پوشی، و گاه تا حد کُل ساختار دو مثل پیش می‌رود و ناشی از تفاوت‌های آوایی، لغوی و نحوی دو زبان، تفاوت‌های اقلیمی و جغرافیایی دو قوم و نوع نگاه آن‌ها به عناصر محیط پیرامون خود و بازتاب این عناصر در ادبیات شفاهی‌ خویش ‌است.